Khutbah Jumat : Renungan Bagi Kita Yang Suka Marah || Bahasa Jawa

Ky. Ahmad Muzakki
20220526 101519 0000

الخطبة الأولى

اَلْحَمْدُ لِلهِ … أَلْحَمْدُ لِلهِ الَّذِيْ أَمَرَنَا بِالصَّبْرِ والْإِحْسَانِ ، أَشْهَدُ أَنْ لَّا إِلٰهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيْــــكَ لَهُ خَالِقُ اللَّيَالِيْ وَالأَيَّامِ ، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ سَيِّدُ العَرَبِ وَالعَجَمِ ، اللهم صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا وَمَوْلَانَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الزِّحَامِ

أمَّا بَعْدُ فَيَا أَيُّهَا الْحَاضِرُوْنَ، أُوْصِيْنِيْ نَفْسِيْ وَإِيَّاكُمْ بِتَقْوَى اللهِ فَقَدْ فَازَ الْمُتَّقُوْنَ . فَقَالَ اللهُ عَزَّ مِنْ قَائِلٍ : وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِيْنَ، الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِيْنَ الْغَيْظَ وَالْعَافِيْنَ عَنِ النَّاسِ وَاللهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ. [آل عمران/134]

Hadirin jama’ah Jumat yang dimuliakan Allah swt

Ing dinten ingkang sahe puniko sumonggo kita ningkataken taqwo dhumateng Allah swt. Amargi tiyang ingkang paling mulyo ing ngarsanipun Allah inggih punika tiyang ingkang paling taqwo. Salah sawijine wujud taqwo yoiku biso nerimo kanti ihlas sedoyo peparinge Gusti minangka sarana nambahi iman marang Gusti Allah. Amarga kanthi mangkono, urip kita bakal cocok kaleh tujuan kita dipun ciptakake.

وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُوْنِ [الذاريات/56]

“Lan ora Ingsun nitahake jin lan manungsa kajaba mung supaya padha nyembah marang Ingsun.”

Jama’ah Jumat Rahimakumullah..

Sawetara kita mesthi nate nesu utawi bendu. Nabi, poro sahabat ugi poro ulama ugi natos duko. Nanging, sing paling penting sing kudu digatekake yaiku adhedhasar nopo sing kita nesu lan pripun carane nanggapi kasebut, kito empet utawi medal tembung-tembung kasar, nglarani wong liya, ngrusak barang-barang, lan liya-liyane.
Jakfar bin Muhammad ngandika:

الْغَضَبُ مِفْتَاحُ كُلِّ شَرٍّ

“Nesu iku kunci kanggo saben-saben kaawonan.”
Menawi mekaten, kita kalebet tiyang ingkang nistha lan malah nedahaken lara atine lan boten nalar babar pisan. Mulane kanjeng Nabi ngandika:

وقال ابن مسعود قال النبي صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَا تَعُدُّونَ الصُّرَعَةَ فِيكُمْ قُلْنَا الَّذِي لَا تَصْرَعُهُ الرِّجَالُ قَالَ لَيْسَ ذَلِكَ وَلَكِنِ الَّذِي يَمْلِكُ نَفْسَهُ عِنْدَ الغَضَبِ . اه صحيح مسلم – (ج 13 / ص 18)

“Ibnu Mas’ud ngendika, Kanjeng Nabi ndangu, ‘Sopo sing kok anggep dadi wong kang gagah prakoso?’ Kawula mangsuli, ‘Sopo kang ora bisa ngalahake kakuwatane.’ Nabi mangsuli, ‘Ora mangkono, nanging sing gagah iku sing bisa nahan awake dhewe nalika nesu’.”
Dadi pripun carane kita supaya bisa nahan nesu?

Jama’ah Rahimakumullah..

Al-Imam al-Ghazali njlentrehake yen nesu, ana limang perkara sing kudu kita pikirake, yaiku:

الْأَوَّلُ: أَنْ يَتَفَكَّرَ فِيمَا وَرَدَ فِي فَضْلِ كَظْمِ الْغَيْظِ وَالْعَفْوِ وَالْحِلْمِ وَالِاحْتِمَالِ، فَيَرْغَبَ فِي ثَوَابِهِ، وَتَمْنَعُهُ الرَّغْبَةُ فِي الْأَجْرِ عَنِ الِانْتِقَامِ، وَيَنْطَفِئُ عَنْهُ غَيْظُهُ. اه إحياء علوم الدين – (ج 1 / ص 130)

“Pikirna dhisik ayat utowo hadits Nabi bab kautaman nahan nesu, ngapura, grapyak lan nahan dhiri, supaya disengkuyung nggayuh ganjarane, lan nyegah awake dhewe soko balesan, lan biso ngendheg nesu”.

الثَّالِثُ: أَنْ يُحَذِّرَ نَفْسَهُ عَاقِبَةَ الْعَدَاوَةِ وَالِانْتِقَامِ، وَتَشَمُّرَ الْعَدُوِّ لِمُقَابَلَتِهِ، وَالسَّعْيِ فِي هَدْمِ أَغْرَاضِهِ، وَالشَّمَاتَةِ بِمَصَائِبِهِ، وَهُوَ لَا يَخْلُو عَنِ الْمَصَائِبِ، فَيُخَوِّفُ نَفْسَهُ بِعَوَاقِبِ الْغَضَبِ فِي الدُّنْيَا إِنْ كَانَ لَا يَخَافُ مِنَ الْآخِرَةِ

Baca Juga :  Khutbah Jumat : Mengisi Kemerdekaan RI Ke-77 || Bahasa Jawa

“Kaping telu, medeni awake dhewe babagan akibat soko memungsuhan lan mbales, carane mungsuh nyerang kanggo mbales, ngganggu rencana lan nggawe mungsuh seneng naliko keno musibah, sanajan ora bisa uwal saka bilai. Wedi marang awake dhewe karo efek (ala) nesu ing donya, yen sampeyan ora bisa wedi siksa ing akhirat.”

الرَّابِعُ: أَنْ يَتَفَكَّرَ فِي قُبْحِ صُورَتِهِ عِنْدَ الْغَضَبِ، بِأَنْ يَتَذَكَّرَ صُورَةَ غَيْرِهِ فِي حَالَةِ الْغَضَبِ، وَيَتَفَكَّرَ فِي قُبْحِ الْغَضَبِ فِي نَفْسِهِ، وَمُشَابَهَةِ صَاحِبِهِ لِلْكَلْبِ الضَّارِي وَالسَّبُعِ الْعَادِي، وَمُشَابَهَةِ الْحَلِيمِ الْهَادِي التَّارِكِ لِلْغَضَبِ لِلْأَنْبِيَاءِ وَالْأَوْلِيَاءِ وَالْعُلَمَاءِ وَالْحُكَمَاءِ، وَيُخَيِّرَ نَفْسَهُ بَيْنَ أَنْ يَتَشَبَّهَ بِالْكِلَابِ وَالسِّبَاعِ وَأَرَاذِلِ النَّاسِ، وَبَيْنَ أَنْ يَتَشَبَّهَ بِالْعُلَمَاءِ وَالْأَنْبِيَاءِ فِي عَادَتِهِمْ؛ لِتَمِيْلَ نَفْسُهُ إِلَى حُبِّ الِاقْتِدَاءِ بِهَؤُلَاءِ إِنْ كَانَ قَدْ بَقِيَ مَعَهُ مُسْكَةٌ مِنْ عَقْلٍ

“Papat, pikiren sepira alane nalika nesu. Bayangno piye raine wong liya nalika nesu, mikirake nesu sing ala ing njerone, mikir yen nesu kayo asu sing mbebayani lan kewan galak sing ngancam, mikir kaya wong sing ramah sing bisa nahan nesu kaya para nabi, wali, ulama lan mursid. bestari wicaksana. Menehi dhewe pilihan, apa sampeyan luwih seneng kaya asu, kewan galak lan manungsa asor; utawa milih niru para ulama lan nabi ing pakulinan? supoyo atine seneng niru tindak-tanduke yen isih duweni akal budi”.

الْخَامِسُ: أَنْ يَتَفَكَّرَ فِي السَّبَبِ الَّذِي يَدْعُوهُ إِلَى الِانْتِقَامِ وَيَمْنَعُهُ مِنْ كَظْمِ الْغَيْظِ، مِثْلَ قَوْلِ الشَّيْطَانِ لَهُ: إِنَّ هَذَا يُحْمَلُ مِنْكَ عَلَى الْعَجْزِ وَالذِّلَّةِ وَتَصِيرُ حَقِيْرًا فِي أَعْيُنِ النَّاسِ فَيَقُولُ لِنَفْسِهِ: «مَا أَعْجَبَكِ ! تَأْنَفِينَ مِنَ الِاحْتِمَالِ الْآنَ، وَلَا تَأْنَفِينَ مِنْ خِزْيِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ، وَلَا تَحْذَرِينَ مِنْ أَنْ تَصْغُرِي عِنْدَ اللهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّبِيِّينَ

“Kaping lima, pikiren sebab-sebab sing njalari dheweke males lan nyegah dheweke nahan nesu, misal nalika ana godaan setan ing atine; ‘Saktemene wong iki ndadekake kowe ringkih lan andhap-asor lan ndadekake kowe asor ing paningal manungsa’, banjur wangsulan kanthi mantep ing sajroning atimu, ‘Aku gumun karo kowe. Kowe saiki padha moyoki marang Aku, dene kowe ora bakal nyenyamah ing dina kiyamat. Aja kuwatir yen sampeyan bakal asor ing ngarsane Allah, para malaikat lan para Nabi.”

فَمَهْمَا كَظَمَ الْغَيْظَ فَيَنْبَغِي أَنْ يَكْظِمَهُ لِلهِ ، وَذَلِكَ يُعَظِّمُهُ عِنْدَ الله

“Yen dheweke nahan nesu, mula dheweke kudu nahan nesu amarga Allah. Iku bisa ndadekake dheweke gedhe ing ngarsaning Allah.”
Salajengipun, Al-Imam al-Ghazali ugi paring katrangan babagan amalan kangge tiyang ingkang nesu:

وَأَمَّا الْعَمَلُ فَأَنْ تَقُولَ بِلِسَانِكَ: أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ ، وَإِنْ كُنْتَ قَائِمًا فَاجْلِسْ، وَإِنْ كُنْتَ جَالِسًا فَاضْطَجِعْ، وَيُسْتَحَبُّ أَنْ يَتَوَضَّأَ بِالْمَاءِ الْبَارِدِ ، فَإِنَّ الْغَضَبَ مِنَ النَّارِ ، وَالنَّارُ لَا يُطْفِئُهَا إِلَّا الْمَاءُ. اه إحياء علوم الدين – (ج 1 / ص 130)

Baca Juga :  Hari Jumat, Perbanyak Membaca Shalawat dan Surat Al-Kahfi

Dene (ngatasi murka kanthi) nglampahi pinten-pinten amalan, ucapno nganggo ilatmu, A’udzu billahi minasy syaithanir rajim. Naliko ngadeg, lungguho. Naliko sampeyan lungguh, turu ing sisih sampeyan. Wajib wudhu nganggo banyu adhem, satemene nepsu iku saka geni, dene geni ora bisa dipateni kajaba nganggo banyu.

Jama’ah Jumat Rahimakumullah..

Mugi-mugi kito sedoyo keluarga lan sederek sedoyo saged ngempet nesu ngempet murka, supoyo tansah pikantuk pitulungan saking Allah Subhanahu wa Ta’ala supados sedayanipun dados kawulanipun Allah ingkang iman, ugi saget ngamalaken tradhisi para ulama ing nginggil..Amin Ya Robbal Alamin

أعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمْ ، بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمْ : وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَنْ قَالُوا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِي أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ . فَآَتَاهُمُ اللَّهُ ثَوَابَ الدُّنْيَا وَحُسْنَ ثَوَابِ الْآَخِرَةِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ [آل عمران/147، 148]
بَارَكَ اللهُ لِيْ وَلَكُمْ فِيْ الْقُرْآنِ الْعَظِيْمِ ، وَنَفَعَنِيْ وَإِيَّاكُمْ بِمَا فِيْهِ مِنَ الذِّكْرِ وَالْآيَاتِ الْحَكِيْمِ ، إِنَّهُ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ

الخُطْبَةُ الثَّانِيَةُ

الْحَمْدُ لِلهِ الَّذِيْ أتَمَّ عَلَيْنَا نِعْمَتَهُ ، وَأَكْمَلَ لَنَا الدِّيْنَ , وَشَرَّعَ لَنَا مِنَ الْأَعْمَالِ الصَّالِحَاتِ أَنْوَاعًا وَأَصْنَافًا لِنَتَقَرَّبَ بِهَا إِلَى رَبِّ الْعَالَمِيْنَ .أَشْهَدُ أَنْ لَا إلٰهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيْكَ لَهُ أَكْرَمُ الْأَكْرَمِيْنَ .وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ الْمُصْطَفَى عَلَى جَمِيْعِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِيْنَ .اللهم صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَالتَّابِعِيْنَ وَتَابِعِيْهِمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ .أَمَّا بَعْدُ

فَيآأيُّهَا الْحَاضِرُوْنَ رَحِمَكُمُ اللهُ , اِتَّقُوا اللهَ-اِتَّقُوااللهَتَعَالَىوَأَطِيْعُوْهُ فَإِنَّ طَاعَتَهُ أَقْوَمُ وَأَقْوَى , وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادَ التَّقْوَى , وَاحْذَرُوا أَسْبَابَ سَخَطِ الْجَبَّارِ فَإِنَّ أَجْسَامَكُمْ عَلَى النَّارِ لَا تَقْوَى

وَاعْلَمُوا أَنَّ أَصْدَقَ الْحَدِيْثِ كِتَابُ اللهِ ، وَخَيْرَ الْهَدْيِ هَدْيُ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ , وَشَرَّ الْأُمُوْرِ مُحْدَثَاتُهَا وَكُلَّ مُحْدَثَةٍ بِدْعَةٌ وَكُلَّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ

وَعَلَيْكُمْ بِالْجَمَاعَةِ، فَإِنَّ يَدَ اللهِ مَعَ الْجَمَاعَةِ ، وَمَنْ شَذَّ شَذَّ فِيْ النَّارِ

اللهم صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى سَيِّدِنَا وَحَبِيْبِنَا وَشَفِيْعِنَا وَقُرَّةِ أَعْيُنِنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَأَزْوَاجِهِ وَذُرِّيَّاتِهِ أَجْمَعِيْنَ ، وَالتَّابِعِيْنَ وَتَابِعِيْهِمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ بِرَحْمَتِكَ يَآأرْحَمَ الرَّاحِمِيْنَ وَالْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعَالَمِيْنَ

اللهم اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُسْلِمِيْنَ وَالْمُسْلِمَاتِ الْأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَاْلأَمْوَاتِ؛ اللهم أَعِزَّ الْإِسْلَامَ وَالْمُسْلِمِيْنَ، وَأَذِلَّ الشِّرْكَ وَالْمُشْرِكِيْنَ , وَدَمِّرْ أَعْدَاءَ الدِّيْنِ , وَاجْعَلْ هٰذَا الْبَلَدَ آمِنًا , رَخَاءً , سَخَاءً , وَسَائِرَ بِلَادِ الْمُسْلِمِيْنَ؛ اللهم نَوِّرْ عَلَى أَهْلِ الْقُبُوْرِ قُبُوْرَهُمْ , اللهم اغْفِرْ لِلْأَحْيَاءِ وَيَسِّرْ لَهُمْ أُمُوْرَهُمْ

اللهم ادْفَعْعَنَّا الْغَلَاءَ وَالْوَبَاءَ وَالرِّبَا وَالزَّلَازِلَ وَالْمِحَنَ ، وَسُوْءَ الْفِتَنِ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ ، عَنْ بَلَدِنَا هٰذَا خَاصَّةً ، وَعَنْ سَائِرِ بِلَادِ الْمُسْلِمِيْنَ عَامَّةً ، بِرَحْمَتِكَ يَآ أَرْحَمَ الرَّاحِمِيْنَ

عِبَادَ اللهِ … إِنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَاْلإِحْسَانِ وَإِيْتَاءِ ذِيْ الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَاْلبَغْيِ يعظكم لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ , وَاذْكُرُوا اللهَ الْعَظِيْمَ يَذْكُرْكُمْ ,وَاشْكُرُوْهُ عَلَى نِعَمِهِ يَزِدْكُمْ وَلَذِكْرُ اللهِ أَكْبَرْ , وَاللهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُوْنَ

Download File Click Disini